خرید ضد یخ مناسب برای خودرو و همچنین زمان تعویض آن ممکن است به نظر شما ساده باشد اما اشتباه در انجام هر یک از این کارها می‌تواند ضربه بدی به خودروی شما بزند. پس بهتر است در مورد خرید یک ضد یخ مناسب مطالعه بیشتری داشته باشید. در این مطلب قصد داریم شما را با پارامترهای مهم در هنگام خرید ضد یخ و تعویض آن آشنا کنیم.

ضدیخ، مایع رادیاتور یا کولانت همگی اسم‌هایی هستند که برای این مایع خنک‌ کننده مهم به کار می‌ رود. استفاده از ضد یخ در خودرو به طور کلی اهمیت بسیار بالایی دارد و فرقی نمی‌کند که در فصل زمستان باشیم یا تابستان.

این مایع درون پیشرانه خودرو گردش پیدا می‌کند و دمای کاری مناسب برای فعالیت هر یک از قطعات را حفظ می‌کند. به طور کلی ضد یخ سیالی است که از ترکیب یک ماده پایه به نام مونو اتیلن گلایکول و مواد افزودنی برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی و بهبود کیفیت تشکیل شده است. لازم به ذکر است که این مایع علاوه بر جلوگیری از یخ زدن یا جوش آوردن پیشرانه از خوردگی آن نیز جلوگیری می‌کند.

انتخاب ضدیخ مناسب
یکی از موارد مهمی که در انتخاب ضد یخ باید به آن توجه کنید نوع آن است. ضد یخ‌ها به دو دسته آلی و معدنی تقسیم می‌شوند و انتخاب از بین آنها به نوع خودروی شما و همچنین هزینه‌ای که می‌خواهید انجام دهید بستگی دارد. ضدیخ‌های آلی با توجه به این که حاوی مواد افزودنی هستند طول عمر بیشتری دارند اما در مقابل قیمت آنها نیز بالاتر است. ضدیخ‌های معدنی حداکثر ۲ سال عمر می‌کنند اما قیمت آنها نیز کمتر است. به طور کلی بهتر است برای انتخاب یک ضد یخ مناسب به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.

وظایف ضد یخ در خودرو
قبل از اینکه به زمان مناسب تعویض ضد یخ در فصل تابستان و زمستان اشاره کنیم بهتر است با وظایف آن بیشتر آشنا شویم.

_ یکی از مهم‌ترین وظایف ضد یخ، جلوگیری از یخ‌زدگی در فصول سرد سال است. با توجه به فلزی بودن قطعات خودرو، یخ‌زدگی آب خودرو می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری شود که ضد یخ با پایین آوردن نقطه انجماد آب، مانع از این امر می‌شود. زیرا یخ زدن سیستم خنک کننده باعث انبساط مایع ضد یخ شده و در نتیجه افزایش حجم آن موجب ترک برداشتن دیواره بلوک سیلندر و ترکیدن رادیاتور می‌شود.

_ تقریبا تمامی رانندگان بر اهمیت استفاده از ضد یخ در زمستان واقف هستند، اما افراد کمتری از عملکرد ضد یخ در فصول گرم آگاهی دارند. استفاده از ضد یخ در فصل تابستان منجر به افزایش نقطه جوش آب شده و مانع از جوش آوردن خودرو خواهد شد. به‌عنوان مثال دمای شهر تهران در تابستان گاهی به ۴۰ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد؛ بنابراین وجود مایعی که بتواند گرمای موتور را در این شرایط کاهش دهد ضروری است.

_ یکی از مواردی که باعث افزایش حرارت موتور و جوش آوردن خودرو می‌شود، عدم رسیدن مایع خنک‌ کننده به برخی از قسمت‌ها و منافذ است که منجر به افزایش دما و در نتیجه جوش آوردن موتور خواهد شد. ضد یخ با کم کردن رسوبات در داخل رادیاتور، تا حدودی زیادی این مشکل را رفع می‌کند.

_  خوردگی و اکسید شدن قطعات فلزی موتور، یکی از مشکلاتی است که می‌تواند هزینه‌های بسیاری را بر مالکین خودرو تحمیل کند. جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی، یکی از مهم‌ترین وظایف ضد یخ است که افراد کمی از این نکته آگاه هستند.

زمان تعویض ضد یخ خودرو
معمولا ضد یخ‌های پایه معدنی را ۲ سال یکبار تعویض می‌کنند اما مدت زمان برای پایه آلی بیشتر است. طول عمر هر ضد یخ عموما روی بسته‌إندی آن درج می‌شود و از این طریق می‌توانید مطمئن شوید که چه زمانی باید نسبت به تعویض آن اقدام کنید.

اما از بحث زمان تعویض که بگذریم نحوه تعویض ضد یخ نیز مهم است. برخی از ضدیخ‌ها به صورت خالص به فروش می‌رسند و باید آنها را با آب ترکیب کنید اما برخی دیگر ترکیب‌شده با آب هستند. حتما در هنگام تعویض به این نکته توجه کنید چرا که اگر ضد یخ خالص داخل خودرو بریزید باعث بروز مشکل برای پیشرانه می‌شود. اگر ضد یخ را به صورت خالص خریداری کردید بهتر است از آب شهری برای ترکیب با آن استفاده نکنید. یکی از بهترین راه‌ها این است که آب دی‌یونیزه از داروخانه‌ها تهیه کنید تا املاح نداشته باشد و به صورت ۵۰-۵۰ آن را با ضد یخ ترکیب کنید.

این نکته را باید گفت که همرنگ بودن ضد یخ فابریک کارخانه با نمونه‌ای که تهیه می‌کنید دلیل بر کیفیت یکسان آنها نیست و از ترکیب کردن آنها خودداری کنید. لازم به ذکر است که سعی کنید هر چند وقت یکبار میزان سیال را چک کنید چرا که کمبود آن آسیب‌های جدی به خودرو وارد می‌کند.

مشخصات ضدیخ خوب چیست؟
_  ضدیخ باید قادر به پایین آوردن نقطه انجماد آب تا حداقل دمای ممکن در زمستان باشد.

_  از نظر شیمیایی و کارکرد، پایداری کافی داشته باشد.

_  از نقطه جوش بالایی برخوردار باشد و در دمای بالا رسوب نکند.

_  روی لاستیک مصرفی در سیستم تاثیر نامطلوب نداشته باشد.

_  حرارت را به خوبی منتقل کرده و هیچ‌گونه اثر نامساعدی روی تبادل حرارتی در سیستم خنک‌کننده نداشته باشد.

_  دارای کمترین اثر سمی باشد.

_  آتشگیر نباشد.

_  بوی نامطلوب نداشته باشد.

_  دارای کف جزئی باشد.

_  ضریب انبساط حرارتی پایین داشته باشد.

_  در دما پایین گرانروی کم و قابل‌قبول داشته باشد.

_  بیشترین حفاظت را از خوردگی فلزات مورد استفاده در سیستم خنک‌کننده  داشته باشد.

نحوه استفاده از ضدیخ خودرو
در اول هر بهار و پاییز معمولا باید برای بررسی ضدیخ اقدام کرد. در رابطه با میزان درست نسبت رقیق ‌سازی، باید طرز استفاده درج شده روی محصول را مطالعه کنید چراکه در برخی از ضدیخ ‌ها، لازم نیست آب اضافه کنید.

با مطالعه دفترچه راهنمای اتوموبیل خود نیز می تواند به میزان نسبت صحیح ضدیخ با آب پی ببرید. البته تجربه ثابت کرده غالبا نسبت نصف به نصف نسبت خوبی است و کارایی و راندمان لازم را خواهد داشت.

این میزان را در یک ظرف تمیز آماده کنید و قبل از سیستم خنک‌کننده اتومبیل را تخلیه و با آب گرم شستشو دهید. آنگاه رادیاتور را از محلول آماده شده پر کنید. به منظور اطمینان از عملکرد آن، بهتر است ترموستات و واترپمپ موتور را روشن و اگر لازم بود سیستم را هواگیری کنید.

خودرو بدون ضد یخ چه می‌شود؟
در صورتی که خودرو بدون ضد یخ بماند مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آید. از جمله این موارد می‌توان به اخطار آمپرها در بخش صفحه کیلومتر، توقف ناگهانی خودرو و وارد شدن خسارت به اجزای پیشرانه اشاره کرد. بخش‌های مختلف پیشرانه که نسبت به تغییر دما حساس هستند شامل پمپ آب، تایمینگ سیلندر و پیستون، سرسیلندر و شفت است.

اما علامت این که سیستم با کمبود ضد یخ مواجه شده چیست؟ یکی از بارزترین علامت‌های آن بالا رفتن دمای آمپر آب به صورت تدریجی است. اگر عقربه آمپر از حرکت باز نایستاد و همچنان به سمت منطقه قرمز حرکت کرد بهتر است خودرو را متوقف و میزان ضدیخ را بررسی کنید. یکی دیگر از علائم از کار افتادن بخاری خودرو است. در حقیقت بخاری خودرو از همان دمای اضافه پیشران اضافه می‌کند و در صورتی که میزان ضدیخ کم باشد ممکن است مشکلاتی نیز در بخش بخاری به وجود آید.

مزایای استفاده از ضد یخ

• ممانعت از یخ زدن مایع درون رادیاتور
• ممانعت از خوردگی و زنگ زدگی قطعات
• ممانعت از بالا رفتن نقطه جوش و جوش آوردن موتور

با توجه به مزایای نامبرده بر خلاف تصور عموم که معتقدند از ضد یخ فقط در فصول سرد سال باید استفاده کرد، باید بگوییم که استفاده از این ترکیب شیمیایی در تمامی فصول لازم می باشد.

بهترین مارک ضد یخ ماشین کدام است؟
شرکت های گوناگونی در عرصه تولید و ارائه ضد یخ فعالیت دارند.
ضد یخ خودرو کاسپین: شرکت کاسپین یکی از شرکت های معتبر در زمینه تولید ضد یخ می باشد که توانسته نظر بخشی از مشتریان را به خود جلب نماید. یکی از بهترین ضد یخ ها، ضد یخ خودرو کاسپین مدل چهارفصل است که در هر زمانی می توانید آن را مورد استفاده قرار دهید.

ضد یخ و ضدجوش خودرو تام کلین: این محصول از مایع ضد یخ و ضدجوش به همراه افزودنی های سودمند برای ایجاد ویژگی ضدخوردگی و ضدزنگ زدگی قسمت خنک کننده ی موتور به وجود آمده است. این محلول را باید به صورت برابر با آب ترکیب کنید (در وضعیت آب و هوایی کشور ما نسبت پنجاه پنجاه کفایت می کند) تا بتواند از موتور خودروی شما در برابر انجماد حداکثر تا -۳۷ درجه سانتی گراد محافظت کند.

ضد یخ خودرو پروفی کار: ضد یخ پروفی کار نیز یکی دیگر از بهترین مارک های ضد یخ خارجی است که با سیستم موتوری اکثر ماشین‌های ایرانی سازگار بوده و کیفیت بسیار بالایی دارد. میزان مقاومت این محصول در فصل زمستان تا دمای ۴۰- درجه سانتی گراد است که علاوه بر خاصیت ضد یخ زدگی دارای خاصیت ضد جوش نیز هست.

ضد یخ ایرانول: ضد یخ ایرانول مدل AF-G را نیز می‌‌توانیم بهترین مارک ضد یخ ایرانی برای خودرو در نظر بگیریم که دارای خاصیت ضد یخ و ضد جوش بوده و برای استفاده در تمامی فصول سال مناسب است. این مدل ضد یخ برای موتورهای درون سوز صنعتی ساخته شده است و با فیلترهای خنک کننده، واشرها، قطعات پلاستیکی و بست‌های خودرو سازگاری دارد و در برابر خوردگی و زنگ زدگی نیز بسیار مقاوم است.

ضد یخ خودرو طیف سایپا: ضد یخ طیف سایپا بهترین مارک ضد یخ برای پراید است که دارای خاصیت ضد انجماد و خنک کنندگی قوی بوده و با کلیه قطعات داخلی موتور اتومبیل شما سازگاری دارد.

ضد یخ اسپیدی (Speedy):ضد یخ اسپیدی نیز یکی دیگر از شناخته شده‌ترین و بهترین مارک های ضد یخ است که بر پایه اتیلن گلیکول و ترکیبات آلی ساخته شده و برای تمام فصول سال مناسب است. این ضدیخ با تمامی اتومبیل‌های داخلی و خارجی سازگاری داشته و به عنوان بهترین مارک ضد یخ برای ال ۹۰ نیز شناخته می‌شود.

ضد یخ خودرو لیکومولی (Liqui Moly) مدل RAF۱۱:ضد یخ لیکومولی یکی دیگر از بهترین مارک های ضد یخ است که برای تمامی مدل‌های خودرو مناسب بوده و دارای ترکیب ۵۰ درصدی آب و مایع ضد یخ است. این محصول مقاومت بسیار بالایی در برابر سرما و گرما داشته و از موتور اتومبیل شما به خوبی محافظت می‌کند.

نکاتی برای خرید ضد یخ مناسب
نکاتی که در هنگام استفاده از ضد یخ باید به ان توجه داشت:
عمر مفید ضدیخ برحسب زمان و شرایط کاری متغیر می باشد. زمان مناسب تعویض ضدیخ ۱ سال، توصیه میشود. رنگ ضدیخ ربطی به کیفیت ان نداشته و سازندگان برای مشخص کردن محصولات خود از رنگ‌های‌ گوناگونی استفاده می‌نمایند.

همرنگ بودن ضدیخ‌ها دلیلی بر کیفیت یکسان انها نیست بنابر این از مخلوط کردن آن ها باید جداً اجتناب کرد. در مورد نسبت صحیح رقیق‌سازی نیز باید به دستورالعمل سازندگان توجه نمود. بهترین کارایی ضدیخ- ضدجوش اسپیدی ترکیب ان به نسبت یک به یک با آب است.

اگر عمل مخلوط سازی به نسبت یک به یک با آب صورت گیرد، ضد یخ- ضد جوش اسپیدی تا دمای ۳۸-درجه سانتیگراد نقطه انجماد مخلوط را پایین خواهد آورد. در مورد رقیق‌سازی نیز باید به دستور‌العمل سازندگان توجه کرد.

اگر غلظت ضدیخ بیشتر از مقدار توصیه شده باشد، امکان خرابی واترپمپ و افزایش خوردگی وجوددارد. همچنین اگر غلظت ضدیخ کمتر از حد توصیه شده باشد، موجب افزایش نقطه انجماد و یخ زدن ان در مجاری سیستم رادیاتور میشود.

توجه کنید که کیفیت آب استفاده شده در رقیق‌سازی ضد یخ، مهم است. حتی‌المقدور باید از آب با املاح کم استفاده کرد.

سطح سیال باید دائما نظارت شود تا از میزان مشخص شده کمتر نباشد.

ضد یخ‌ ها طبق معمول کف تولید نمی کنند. مشاهده کف میتواند بعلت وارد شدن هوا به سیستم و سوراخ شدن بخش مکش واترپمپ باشد. دراین صورت باید رادیاتور را کاملا تخلیه کرده و تمامی لوله‌های‌ رابط، واشرها، بست‌ها و ترموستات را بررسی و نسبت به تعمیر قطعات معیوب اقدام کرد.

کلام آخر
ضد یخ مایعی است که در تمام خودروها باید استفاده شود. این مایع هم در زمستان و هم در تابستان کارایی دارد. از این رو میزان ترکیب آن با آب رادیاتور هم با توجه به دستورالعمل شرکت سازنده و هم چنین هوای محیط می تواند متغیر باشد. اما به طور معمول نسبت ۵۰: ۵۰ می تواند نسبت معقولی باشد. دقت داشته باشید به هنگام استفاده از ضد یخ به نکات گفته شده توجه داشته باشید و آن ها را رعایت کنید. زیرا بی توجهی به نحوه استفاده از ضد یخ و میزان لازم آن در هر خودور هزینه های هنگفتی را برای تعمیر و تعویض قطعات آسیب دیده بر جای می گذارد.